ЖУАЛЫ АУДАНЫНДАҒЫ КЕҢЕС ОДАҒЫНЫҢ БАТЫРЫ ДАҢҚТЫ БАУЫРЖАН МОМЫШҰЛЫНЫҢ ЕСКЕРТКІШІ ЖӘНЕ МҰРАЖАЙЫ

Жамбыл облысы, Жуалы ауданы, Қайрат ауылында орналасқан.

1941-45 Ұлы Отан соғысы Жеңісінің 50 жылдығына 1995 ж. 9 мамырда ашылған. Бауыржан Момышұлы (1910-82), қазақ жазушысы, Кеңес Одағының Батыры (1990, қаза болғаннан кейін). Жуалы ауданында туып-өскен, мұғалім, қаржы салаларында жұмыс істеген. 316-ыншы (8-ші гвардиялық) Панфилов атқыштар дивизиясының құрамындағы Мәскеуді ерлікпен қорғаған мүшесі. Мәскеу түбіндегі шайқаста батальонды басқарып, маңызды участок Волоколамск тас жолындағы қорғанысты үйлесімді ұйымдастырды. Ұлы Отан соғысынан кейінгі жылдары - полк дивизия басшысы болды. Соғыстан кейін осы академияда дәріс берді. 1956 ж. - отставкадағы полковник. Ұлы Отан соғысы туралы бірқатар туындылардың авторы. Оның «Біздің от-басымыз», «Артымызда Москва» (1958), «Генерал Панфилов» (1963), (Абай атын. Қазақстанның Мемлекеттік сыйлығын 1976) атты кітаптары кеңінен танымал және бірнеше рет әлем халықтарының тілдерінде қайта шығарылды. Б. Момышұлы Отан соғысының 1-дәрежелі орденімен, Ленин, Қызыл Ту, Еңбек Қызыл Ту, Халықтар достығы, «Құрмет Белгісі», екі мәрте Қызыл Жұлдыз орденімен, кептеген медальдармен марапатталған. Музей ғимараты 1991-95 соғылған, (архитекторы Т. Жылыбаев). Бірқабатты Г-тәріздес жоспардағы көлемі монометті темір-бетон қызғылт қабыршақтармен қапталған. Автордың ойлап табуымен фасад ашылған кітап түрінде шешілген. Кіре берісте - қаламұшты бейнелейтін деталь бар. Ішкі жоспарлау үлкен экспозициялық зал мен бірнеше қызметтік жайда түрады. Мұражайда батырдың тек заттары, соғыс жылдарының жылнамасы кітаптар, Б. Момышүлының өмірі мен қайраткерлігі, оның отбасы, Ұлы Отан соғ. қатысушы-жерлестері туралы фотоматериалдар жиналған мұражайға кіре берісте Б. Момышұлының ескерткіші орнатылған. 2000 ж. мұражай территориясына ауыстырылды. 1989 ж. салынған, авторы И.И. Шорохов. Қызыл мыстан жасалған бюст мәрмәр плиталармен қапталған бетон тұғырға орнатылған. Мүсін портреттік ұқсастықтағы ұстамды иілімді ұстамды нақышта жасалған. Б. Момышұлы полковниктің әскери кейпі мен папахада бейнеленген. ... Читать дальше »